Τετάρτη 1 Ιουλίου 2009

Νήψη και ιστορικότητα





Συμμετείχα σε ένα διάλογο ιστολογίου μετά τριών εκπροσώπων της ακαδημαϊκής θεολογίας. Οι απόφοιτοι του λίκνου της νεο-ορθοδοξίας των Ράμφων,Γιανναράδων κλπ ήταν : Οι μεν δύο, πιθανολογώ βάσιμα, με ιερατικό σχήμα.Ο τρίτος ήταν αποσχηματισθείς κληρικός και καθηγητής των θρησκευτικών (!) στη Μέση εκπαίδευση. Σου φαίνεται αναγνώστη παράξενο το θαυμαστικό που έβαλα ; Γιατί ; Τα σημερινά "θεολογικά" δεν πρέπει να έχουν σχέση με θρησκεία. Αλλά προκύπτει ότι δεν πρέπει να έχουν σχέση και με τη εκκλησία. Γιατί αυτό διδάσκει η ακαδημαϊκή θεολογία. Πρέπει να εγκαταλείψουμε, λένε, τον όρο θρησκεία και να τον υποκαταστήσουμε με τον όρο εκκλησία.Αλλά οι ούτω μανθάνοντες θεολόγοι γίνονται πρώτα αντι-κληρικαλιστές και μετά,αφού πια δεν τους αφορά το σχήμα,ξεχνούν και τη θρησκεία. Έτσι, γίνονται αντι-εκκλησιαστικοί, προς μεγάλην απογοήτευση όλων αυτών που θέλουν στη θέση της θρησκείας να βάλουν την εκκλησία. Αυτό ήθελαν, αυτούς έφτιαξαν. Τόσο μυαλό είχαν.
Τον προβληματισμό τον έθεσα εγώ.Επειδή ένας εκ των συνομιλητών είπε ότι στην μοναχική άσκηση προηγείται η πράξη και ακολουθεί η θεωρία. Αναφέρθηκα στον αγ.Γρηγόριο Παλαμά και υπενθύμισα ότι η νηπτική άσκηση, ως αλληλένδετη πράξη και θεωρία, αποσκοπεί στη κάθαρση της καρδίας. Τελικό αποτέλεσμα η θεωρία (θεοπτία).
Ένας που παρακολουθούσε ανώνυμα τη συζήτηση παρακάλεσε : "Ας μας δώσει κάποιος από τους ειδήμονες συνομιλητές ένα έστω ελλειπή ορισμό του τι είναι η "καρδία", που κατά κόρον χρησιμοποιεί ο κ. Χριστοδουλίδης". Απάντησα:

Ας περιμένουμε πρώτα τους ειδικούς και μετά έχω σειρά. Η ακαδημαϊκή θεολογία θα έχει πολλά να γράψει για ένα τόσο σπουδαίο ζήτημα.Τόσο πολλά, ώστε στο τέλος ο αναγνώστης να μη καταλαβαίνει τι του γίνεται.Θα μπει στη μέση και η φιλολογική ερμηνευτική του όρου δια της ιστορικότητας,που θέλει άλλοτε άλλη ερμηνεία αναλόγως με τη νοοτροπία και τις τάσεις τις εποχής,και μετά τρέχα γύρευε.Αλλά είναι απλό το ζήτημα : "τα δε εκπορευόμενα εκ του στόματος,εκ της καρδίας εξέρχεται κακείνα κοινoί τον άνθρωπον.εκ γαρ της καρδίας εξέρχονται διαλογισμοί".

Ως προς το ρήμα κοινώ (-oω): 1) γνωστοποιώ,ανακοινώνω 2)καθιστώ τι κοινόν μετά τινος κ.μεσ.3)μεσ. -ουμαι,συμβουλεύομαι.β)κοινολογώ.γ)ενεργώ,κάμνω ώστε να ανακοινωθεί.δ)είμαι μέλος,μέτοχος ή μετέχω είς τι.ε)συμφωνώ προς τινα.στ)ενώνω μετά τινος. 4)επί σαρκικής μίξεως,μεσ., συνευρίσκομαι,κ μτφ.(βλ.Λεξικό Δ.Δημητράκου)
Η ακαδημαϊκή θεολογία σίγησε. Άφησαν εμένα τον αδαή,όπως με χαρακτήρισαν, να τα πω και είπα :
Ο ένας λέει πως καταλαβαίνει ότι δεν καταλαβαίνω αυτά που γράφω. Ο άλλος δεν καταλαβαίνει λόγω πνευματικής κόπωσης και ο τελευταίος διαβάζει θεολογικά πονήματα μεγάλων μορφών της σύγχρονης ακαδημαϊκής θεολογίας.Δεν πειράζει,είπα στον ερωτώντα. Αλλά για διάβασε όμως αυτό, σου θυμίζει κάτι ;
" ... και απέστειλε τον δούλον αυτού τη ώρα του δείπνου ειπείν τοις κεκλημένοις,έρχεσθε,ότι έτοιμα εστι πάντα.Και ήρξαντο από μιάς παραιτείσθαι πάντες.ο πρώτος είπεν αυτώ,αγρόν ηγόρασα και έχω ανάγκην εξελθείν και ιδείν αυτόν.ερωτώ σε,έχε με παρητημένον.και έτερος είπεν,ζεύγη βοών ηγόρασα πέντε,και πορεύομαι δοκιμάσε αυτά.ερωτώ σε,έχε με παρητημένον.και έτερος είπε,γυνή έγημα,και δια τούτο ου δύναμαι ελθείν."

Μετά από αυτή την παρένθεση άκουσε :
Ο άγιος Γρηγόριος Παλαμάς δεν δίνει τον ορισμό της καρδίας.Δίνει τον ορισμό του νου,κι από εκεί μας πηγαίνει στην καρδία. Να τι γράφει:

"Νους λέγεται και η του νου ενέργεια εν λογισμοίς συνισταμένη και νοήμασι.Νους εστι και η ενεργούσα ταύτα δύναμις,ήτις και καρδία καλείται παρά της Γραφής.Καθ' ην κυριωτάτην ούσαν των εν ημίν δυνάμεων,λογική εστιν η εν ημίν ψυχή".

Λέει και άλλα σημαντικά πιο κάτω και δεν σου δίνω τη βιβλιογραφική παραπομπή. Σε προκαλώ να ψάξεις να τα βρείς και να τα διαβάσεις.Όλα.
Τι λέει με αυτά ο άγιος ; Ότι νους ΛΕΓΕΤΑΙ η ενέργεια που επιτελεί ο εγκέφαλος και ότι νούς ΕΙΝΑΙ η ενεργούσα δύναμις,που καλείται καρδία παρά της Γραφής. Σημείωσε, διαφορετκό το "λέγεται" και άλλο το "είναι", για ένα τόσο σοβαρό θέμα. Επειδή δε είναι η κυριωτάτη των "εν ημίν" δυνάμεων η δύναμις της καρδίας, γι' αυτό είναι και η ψυχή μας λογική.

Σε παραξενεύει αυτό; Για πρόσεξε.Η καρδιά είναι η κυριότερη δύναμη που διαθέτει ο άνθρωπος.Γιατί ; Επειδή απλούστατα ζωή χωρίς καρδιά δεν υπάρχει. Αντίθετα,ζωή δίχως εγκέφαλο υπάρχει. Αλλά επειδή αυτή η ζωή χωρίς εγκέφαλο είναι θλιβερή και προβληματική - υπάρχουν άφθονες και άπειρες περιγραφές στην ιατρική βιβλιογραφία - κάποιος αποφάσισε τον περασμένο αιώνα να μας απαλλάξει από αυτά τα θλιβερά φαινόμενα. Μας υποσχέθηκε μια βελτιωμένη ράτσα και έκανε πόλεμο παγκόσμιο για να τα καταφέρει. Δεν πέτυχε. Σήμερα η θεωρία της βελτιωμένης ράτσας έγινε πράξη χωρίς πόλεμο. Τη νέα ράτσα των ανθρώπων μας την φέρνει ο σωλήνας και το ιατρικό εργαστήρι. Γι' αυτό, ούτε που θέλουμε να ακούσουμε για άγιο Γρηγόριο. Για φιλόσοφο, μάλιστα.
Τον έπιασαν λοιπόν οι Ρώσοι διανοούμενοι της ευρωπαϊκής διασποράς (υπάρχει και η αμερικανική) και μερικοί άλλοι. Του άλλαξαν τα φώτα. Τον πήρε και η δυτικοθρεμμένη δική μας ακαδημαϊκή διανόηση και θεολογία. Κάποιοι Ράμφοι, Γιανναράδες κλπ. Τον ανακάτεψαν με Χάιντεγκερ,Σαρτρ και ολίγον Κίρκεγκαρτ. Έβαλαν από πάνω και τους φιλοσοφήσαντες προγόνους μας και τον έκαναν αγνώριστο, "άλλον άγιο" - υποτίθεται Ορθόδοξο ! Τα διάβασες πουθενά αυτά ; Δεν το φαντάζομαι.Περισσότερα δεν έχω να σου γράψω. Ελπίζω να μη σε κούρασα.

Στη συνέχεια και αφού διαρκούσε η "άκρα του τάφου σιωπή", θεώρησα ότι έπρεπε να δώσω περισσότερα στοιχεία για να καλύψω κάποια σημεία ιστορικά. Που οι νεοτερικοί ακαδημαϊκοί ιστοριοδίφες τα παραβλέπουν. Έγραψα:

Διάβασε και τα παρακάτω. Γιατί προβλέπω, σύντομα τούτο το blog δεν θα με "σηκώνει " άλλο. Αν είχε μεγάλη επισκεψιμότητα, σίγουρα αυτό θα είχε γίνει νωρίτερα. Όπως μου έκαναν οι εφημερίδες,τα περιοδικά,οι τηλεοράσεις και τα ραδιόφωνα μετά από μια πρώτη (λάθος δικό τους) παρουσίαση.

Τον αγ. Γρηγόριο Παλαμά (ονομάσθηκε Παλαμάς διότι "παλάμισε" τον Βαρλαάμ και τους παπικούς) τον κατηγορούσαν οι δυτικοί περιπαικτικά ως ομφαλοσκόπο. Γενικότερα, έβλεπαν τον ορθόδοξο μοναχισμό ως ομφαλοσκοπία. Αλλά ο άγιος τους απέδειξε πόσο αιρετικοί, πλανεμένοι και αντίθεοι ήταν. Η "ομφαλοσκοπία" απέβλεπε στην θεοπτία. Διότι μόνο τότε δύναται ο άνθρωπος να θεολογεί. Ο ορθόδοξος ασκητής πράττει για να θεωρεί και θεωρεί για να πράττει, μεταξύ άλλων και, τα "λόγια του Θεού". Οι δυτικοί δεν τον αναγνωρίζουν ως άγιο. Κάνουν την παραχώρηση να τον θεωρούν φιλόσοφο και στην παγίδα αυτή πέφτει η δική μας ακαδημαϊκή θεολογία. Παίρνει από τους δυτικούς τις φιλοσοφικές παραδιατριβές τους, μας τις παρουσιάζει σαν θεολογικές και πλέον, προχωρεί αδίστακτα στην απαράδεκτη μίξη της αλήθειας με το ψεύδος. Είναι βέβαια και η ιστορικότητα, που μας την φέρνουν απ' έξω αυτοί που κάνουν τις μεταπτυχιακές σπουδές τους, τα "ντοκτορά", στις θεολογικές σχολές της Δύσης. Οι διαπροσωπικές και δημόσιες σχέσεις που αναπτύσσονται διευκολύνουν τη διολίσθηση.

Η ιστορικότητα,που τόσο μεγάλη αδυναμία της έχει η ακαδημαϊκή θεολογία, δεν θέλει να δει αυτό που φωνάζει από μόνο του. Οι αιρετικοί που αφορίζονταν από τις Οικουμενικές Συνόδους των πρώτων αιώνων ξέρεις τι έκαναν; Πήγαν κι έφτιαξαν παρέα με κάποιους άλλους "αιρετικούς", διότι κι αυτοί υπήρχαν και λέγονταν αποσυνάγωγοι, το Ισλάμ. Έτσι, μας προέκυψε άλλη μια - η δεύτερη, μετά το αρχαϊκό πρότυπο - παραλλαγή .

Αλλά μας βγήκε και μια τρίτη ! Η ρωμαϊκή αυτοκρατορία είχε πρόσφατα αποσαθρωθεί και οι γνήσιοι απόγονοι αυτής δεν μπορούσαν να το ξεχάσουν. (Παρένθεση,και οι Βρετανοί αποικιοκράτες την αυτοκρατορία τους πάνε σήμερα να ξαναφτιάξουν).Θα ήταν εύκολο να την ανασυστήσουν και άρχισαν να ροκανίζουν το επονομασθέν "ρωμαίικο". Κι έβαλαν μπροστά το σχέδιο. Έφτιαξαν τη δική τους "εκκλησία" για να βρουν στέγη όσοι εκ των αιρετικών δεν συμφωνούσαν με το "ρωμαίικο" ή με το Ισλάμ. Το θρησκευτικό "σουπερμάρκετ" άρχισε να μεγαλώνει, για να λάβει τελικά τις απίστευτες διαστάσεις και ποικιλίες με τον Λούθηρο.

Εδώ βρισκόμαστε σήμερα. Όπου όχι μόνο δεν υπάρχουν αιρέσεις, αλλά δεν υπάρχουν (ουσιαστικά) και διαφορετικές θρησκείες. Υπάρχει όμως η ανάγκη σύστασης μιας νέας , δήθεν δημοκρατικής, αυτοκρατορίας. Περιττό να σου πω, σιγά-σιγά ο όρος θρησκεία θα σβήσει. Η νεοτερική θεολογία αγωνίζεται και προς αυτή την κατεύθυνση. Καταλαβαίνεις λοιπόν τι ζημιά γίνεται όταν κάποιος τους αναφέρει τις Οικουμενικές Συνόδους, τη θέση των οποίων καταλαμβάνουν σήμερα οι καλές δημόσιες σχέσεις και η "παρεΐστικη" νοοτροπία.
Τα "φιλαράκια" θεωρούν "υπόθεση της παρέας" όλα όσα αφορούν στη θρησκεία, στη θεολογία, στην πίστη, στην εκκλησία. Προσπαθούν να πείσουν τους ολιγομαθείς ότι αυτό γινόταν τότε. Το λένε όμως πιο κομψά. Μια "εις βάθος" μελέτη της Ιστορίας, λένε, αυτό δείχνει (πολιτικά συμφέροντα και ύποπτες ή άλλου είδους συναλλαγές). Πότε ; Όταν, ψήφω κλήρω και λαού, οι επίσκοποι και οι παπάδες αναλάμβαναν καθήκοντα για το ποιμαντικό έργο της Εκκλησίας. Αυτό δεν το λένε. Γίνεται τούτο σήμερα; Δεν γίνεται. Η ακαδημαϊκή παρέα,αντάμα με τους εκκλησιαστικούς, έχει την "συνοδεία" των μέσων της ευρείας δημοσιότητας και από εκεί, η "παρέα" χαράζει και μας χαρίζει την πορεία. (Σημείωσε, η δημοσιογραφική ομάδα κάποτε χαλά τη συνταγή και οι λόγοι δεν είναι του παρόντος). Από τη μια μεριά δείχνει τους φανατικούς, τους αγράμματους, τους σχισματικούς και όλους όσους "χάσκουν όταν ομιλούν οι μουλάδες-πνευματικοί των" ,όπως γράφει ο ένας των συνομιλητών, και από την άλλη μας δείχνει τις αγκαλιές, τους ασπασμούς και ... τη συγκατάβαση της αγάπης (οποία συγκίνηση !) όλων αυτών που ξέσκισαν την Εκκλησία για να ικανοποιήσουν τις προσωπικές τους φιλοδοξίες.
Την παπική εκκλησία την εγκαινίασε η αλαζονεία και την στερέωσε η αίρεση. Αυτά την συντηρούν και σήμερα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Τα σχόλια εκφράζουν τη γνώμη ή άποψη του συντάκτη τους