Γράμμα σε έναν φίλο

Ο Χριστιανισμός και ο Μαρξ

Αγαπητέ Μ,

Δεν θα διαφωνήσω σε τίποτα με αυτά που έγραψε ο Μαρξ ή με αυτά που γράφει ο Ν. Μπογιόπουλος (*). Η διαφωνία μου, αφήνοντας στην άκρη επιμέρους οικονομικοπολιτικά ζητήματα - είμαι εντελώς αναρμόδιος - βρίσκεται στην φιλοσοφία, αν θέλεις, και των δυο (ή και άλλων).

Η διαφωνία μου είναι διότι ο Μαρξ και οι ακολουθήσαντες αυτόν, δεν κατάλαβαν - πώς θα μπορούσαν άλλωστε αφού ζούσαν μέσα σε έναν διεφθαρμένο Χριστιανισμό - σημείωσε και στο Βυζάντιο το ίδιο γινόταν - ότι τόσο αυτός όσο και εκείνοι που ευμενώς τον ασπάστηκαν, ήταν όλοι τους Χριστιανοί. Οι οποίοι και "βάφτισαν" μαρξιστή τον Χριστό προ της εμφανίσεως του Καρλ Μαρξ!

Αν μη τι άλλο, αυτό δείχνει πόσο αφελείς ήσαν δίνοντας στον Χριστό μόνο προφητικό ρόλο ή το ρόλο ενός μεγάλου προ μαρξιστή φιλοσόφου. Ο οποίος προανήγγειλε σε ανύποπτο χρόνο τον ερχομό του Μαρξ!

Το πρόβλημα αγαπητέ Μ. δεν είναι διαλεκτικό και εννοώ την φιλοσοφία. Τα στη φύση συμβαίνοντα μπορεί να ακολουθούν το φυσικό κανόνα του - και - λεγόμενου διαλεκτικού υλισμού. Σε θεωρητικό επίπεδο (αναφέρομαι στο χριστιανικό) κάτι τέτοιο δεν υφίσταται. Το καλό είναι φύσει καλό το δε κακό παράκειται : είναι "παρά φύσιν" (παρά την φύσιν, δηλαδή εκτός φύσεως). Συνεπώς δεν τίθεται διαλεκτικό ζήτημα αφού πρόκειται για δυο εντελώς διαφορετικά πράγματα : Από τη μια το "φύσει" καλό και από την άλλη το εκτός φύσεως (παρά φύσιν) κακό.

Τι σημαίνει αυτό; Όχι βέβαια αυτό που έλεγε κάποιος (...) : Μήπως νομίζεις ότι τα πράγματα θα άλλαζαν αν είχαμε εμείς στα χέρια μας την εξουσία;

Και απαντώ, ναι, θα άλλαζαν. Πότε όμως; Όταν αυτός που καλείται να εξουσιάσει αποδεικνύει λόγοις και έργοις ότι προτιμά να υπηρετεί τους αρχόμενους παρά να τον υπηρετούν οι αρχόμενοι (: ο υιός του ανθρώπου ουκ ήλθεν διακονηθήναι αλλά διακονήσαι).

Θα μου πεις ότι αυτό είναι ουτοπικό, δύσκολο έως και ανέφικτο. Θα συμφωνούσα βλέποντας τα χάλια της Παιδείας και όχι μόνο. Σημείωσε ότι το κατάντημα οργανώθηκε από μακρού, με μικρά βήματα αρχικά, όχι με τα άλματα που κάναμε τα τελευταία τριάντα με σαράντα χρόνια. Επίσης, ότι το φαινόμενο είναι παγκόσμιο.

Αν όμως μια χούφτα άνθρωποι ήταν αποφασισμένοι να δώσουν στους συνανθρώπους μας το παράδειγμα ενός διαφορετικού λόγου, και μάλιστα έμπρακτου, τότε θα υπήρχαν ελπίδες, ώστε η ουτοπία να λάβει σάρκα και οστά.

Εδώ όμως υπάρχει το πρόβλημα, το οποίο όπως καταλαβαίνεις είναι πρόβλημα της φιλοσοφίας. Διότι η φιλοσοφία εγκλωβίζεται στη διαλεκτική των πραγμάτων, ενώ η θεολογία αίρει το εμπόδιο αυτό : "Κηρύσσει Χριστόν εσταυρωμένον και ευαγγελίζεται ουκ εν σοφία λόγου, ίνα μη κενωθεί ο σταυρός του Χριστού".

Πολύ πιθανόν, βέβαιο μάλλον, αυτά δεν τα έλαβε υπόψη του ο Μαρξ και εντελώς τα αγνόησαν, εκείνοι που έκαναν πράξη τα γραπτά του. Κένωσαν τον σταυρό του Χριστού. Άλλοι μίλησαν μόνο για το σταυρό και άλλοι, οι περισσότεροι, για έναν φιλόσοφο ανθρωπιστή. Για να μας δείξουν "την ανθρωπιά του ανθρώπου", αλλά απέτυχαν παταγωδώς.

(*)Βλέπε το βιβλίο που κυκλοφόρησε πρόσφατα «Είναι ο Καπιταλισμός, Ηλίθιε» του Ν. Μπογιόπουλου