3. Η Δύναμις καί η Ενέργεια

 

 

Πρός φιλομαθείς αναγνώστες

Προλογικά σημειώνω
Αρκετές φορές τά σχόλια που καταθέτω, εδώ καί αλλού, αφορούν σέ επώνυμο αρθρογράφο. Άλλες, όμως, φορές, παραλείπω νά αναφερθώ σέ συγκεκριμένο πρόσωπο. Τούτο, επειδή αυτό ή αυτά που διαβάζω, τά έχω ακούσει ή διαβάσει σέ τυχαία αναγνώσματα ή τυχαίες επίσης συζητήσεις. Άς πούμε σέ ένα καφενείο ή κάπου αλλού μεταξύ φίλων. Οπότε, δέν απευθύνομαι σέ συγκεκριμένο πρόσωπο ή αρθρογράφο. Άν λοιπόν κάποιος θελήσει νά σχολιάσει τά γραφόμενά μου μή απευθυνόμενος πρός εμέ, ας γράψει κι αυτός ένα άρθρο, μέ αφορμή αυτά που διάβασε ή άκουσε από εμέ καί νά είναι βέβαιος, θά απαντήσω έμμεσα. Μή κατονομάζοντάς τον καί αποφεύγοντας εμπαθείς χαρακτηρισμούς.

Έγραφα ...
Επειδή υπάρχουν άνθρωποι μέ μαθησιακή προαίρεση, δηλαδή φιλομαθείς, καί επειδή, ίσως, μερικά από αυτά που γράφω, δέν είναι σέ θέση νά τά καταλάβουν (παρένθεση, έτσι μπορεί νά νομίσουν ότι "πουλώ γνώση" καί τό χειρότερο, διαστρέφω απλές έννοιες - η περένθεση κλείνει) τούς πληροφορώ ότι στήν Φιλολογία υπάρχουν δύο λέξεις : η δύναμις καί η ενέργεια, τίς οποίες σαφώς διευκρινίζει η Φυσική. Καί μάς λέει ότι, άλλο η δύναμις καί έτερο η ενέργεια. Η τελευταία "εκφράζει" τήν δύναμη ενός αδρανούς υλικού, π.χ. όπως ο άνθρακας, τό πετρέλαιο, τά ραδιενεργά πετρώματα, τό νερό, ο αέρας, ο ήλιος. Ο οποίος μάς φωτίζει μέ τήν ενέργεια τού φωτός, χωρίς νά μάς ψήνει μέ τήν δύναμή του. Μέ άλλα λόγια, οι αδρανείς ουσίες υποκρύπτουν δύναμη, αλλά δέν ταυτίζονται μέ τήν ενέργεια, που αποδίδουν. Δέν είναι τό ίδιο.

Από θεολογικής, τώρα, πλευράς ο άγιος Γρηγόριος Παλαμάς σαφώς διευκρίνισε αυτές τίς δύο λέξεις , κι έτσι αποκλήθηκε "παλαμάς". Επειδή "παλάμισε" τόν Βαρλαάμ καί μάς έμαθε τίς κτιστές καί τίς άκτιστες ενέργειες τού αγίου Θεού. Γνωστό είναι ότι «Κύριος τών δυνάμεων» ονομάζεται.
Μόνο μέ αυτό τόν τρόπο, γίνεται κατανοητή η θεολογικά λίαν αδόκιμη χρήση τών όρων "δυνάμει καί ενεργεία". Ο δυνάμει σχισματικός είναι ταυτόχρονα καί δυνάμει αιρετικός, επειδή έχει πρωτίστως καί κυρίως, εκτραπεί από τήν ενυπόστατη θεωρία Δυνάμεως, τήν Αλήθεια. Συνεπώς καί από τό Δόγμα Πίστεως.

Άν αυτό δέν υπέπεσε στήν αντίληψη τών εισηγητών καί τών πολεμίων τού «δυνάμει καί ενεργεία», δέν είμαι σέ θέση νά τό γνωρίζω. Διότι όπως διάβασα ή άκουσα, οι Σύνοδοι που καταδίκασαν στό παρελθόν τήν Παπικήν πρόταση διόρθωσης τού χρόνου, σύμφωνα μέ τήν Φιλολογία τού δυνάμει καί ενεργεία, δέν ήταν, υποθέτω, Πανορθόδοξες. Καί πώς νά ήταν, αφού η Χριστιανοσύνη είχε κομματιαστεί καί δέσποζε η ισχύς τών όπλων ; Ήταν δέ καί υπόδουλοι στούς Οθωμανούς οι Ορθόδοξοι. Αλλά τό σημαντικότερο, δέν κατάλαβαν καί τήν "φιλολογικήν θεολογίαν", όπου ζητούνται α', β΄ καί γ΄πρόσωπα ! Καί πού βρίσκονταν αυτά ; δέν μάς τό είπαν οι Τοπικές Σύνοδοι ούτε οι μεταγενέστεροι αυτών, κάτοχοι τής φιλολογικής θεολογίας - τεχνίτες τών γραμμάτων καί τού λόγου.
Άς μείνουμε, λοιπόν, στήν Παραβολή τών Ζιζανίων, εξερχόμενοι από τήν έρημο καί βαδίζοντας πρός τό φοβερόν βήμα. Τήν απολογίαν μας θά τήν κρίνει Άλλος. Μέχρι τότε, ο συντάκτης τού παρόντος, θά τήν γράφει.

Σχόλια

- Ανώνυμος Ο/Η Μοναχός Θεόδωρος είπε...
«Ας μείνουμε,λοιπόν,στην Παραβολή των ζιζανίων ...»
Κατανοητά όλα. Τι εννοεί ο σχολιογράφος (σ.σ. Μάλλον αρθρογράφος γιά νά είμαστε συνεπείς πρός τήν Φιλολογίαν) με αυτήν την Παραβολή ; Μόνο αυτό δεν κατάλαβα.

- Απάντηση
Ο κόσμος, δηλαδή ο αγρός, έχει πολλά τέκνα, πολλούς ανθρώπους ή "σπόρους". Στόν κόσμο μέσα υπάρχει καί η έρημος, περί τής οποίας γέγραπται «... ὅτι πολλά τὰ τέκνα τῆς ἐρήμου μᾶλλον ἢ τῆς ἐχούσης τὸν ἄνδρα.» (Ησαΐας 54 Π.Δ καί Γαλάτες δ΄ 27 Κ.Δ). Η Εκκλησία βρίσκεται στήν έρημο τού κόσμου. Οι κατακόμβες παρήλθαν. Καί η έρημος, παρότι δέν καρποφορεί, αποδεικνύεται υπέρτερη «τῆς ἐχούσης τὸν ἄνδρα».

Ευχαριστώ τόν Μοναχό Θεόδωρο.