Σοφία, Λόγος, Αριθμός

https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=10221506314222387&id=1087399206

Ο λόγος γιά τόν οποίο προτάσσω αυτό τόν σύνδεσμο, είναι διότι υπάρχουν μερικά σχόλια δικά μου. Θεωρώ σημαντικό νά τονίσω, ότι επισημαίνω σέ αυτά τήν πρόταξη τού Λόγου : "εν αρχή ήν ο Λόγος ..." κλπ. 

Δέν απορρίπτω τήν χρήση τών αριθμών. Όμως, οι αριθμοί τοποθετούνται, στό βιβλίο Γένεσις, στό τέλος εκάστης ημέρας. Καί έχει σημασία αυτό, διότι στίς ημέρες που ζούμε, δέν προτάσσεται ο Λόγος. Προτεραιότητα δίδεται στόν αριθμό, όθεν, η έναρξη τής τεχνητής νοημοσύνης ΑΙ, τών Χαράρι, Σβάμπ καί άλλων. Μέ άλλα λόγια, οι αλγόριθμοι προηγούνται (αριθμοσοφία καί Άλ Χουαρίζμι), ο Λόγος έρχεται σέ δεύτερη θέση, η πίστη ανατρέπεται.

Σημείωση. Παρουσιάζω αυτούσια τήν παραπομπή στόν σύνδεσμο, διότι όπως συχνά μού συμβαίνει, ο σύνδεσμος "δέν λειτουργεί".

[ Περί της σοφίας των ονομάτων και των αριθμών

Με αφορμή μια συζήτηση που είχαμε με τον Kyprianos Christodoulides είπα κι εγώ να γράψω μερικές σκέψεις για το θέμα αυτό.

«Αρχή σοφίας ονομάτων επίσκεψις». Αποδίδεται ο λόγος αυτός στον αρχαίο φιλόσοφο Αντισθένη. Δηλαδή θα πρέπει κανείς να εμβαθύνει στο τι ακριβώς σημαίνει η κάθε λέξη, από πού προήλθε και κυρίως ποια ακριβώς έννοια εκφράζει. Κατ’ αυτόν τον τρόπο μπορούν να αποφευχθούν και πολλές παρεξηγήσεις μεταξύ των ανθρώπων, αν οφείλονται σε παρερμηνεία κάποιας λέξης που εκστομίστηκε, αφού ως γνωστό «η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα τσακίζει».

Και τα βαφτιστικά ονόματα των ανθρώπων κρύβουν κάποια ιστορία και κάποιο βαθύτερο νόημα. Τι να σημαίνει άραγε το όνομα «Αντισθένης»; αντί+σθένος, είναι αυτός που αντιτίθεται στο σθένος, δηλαδή στη δύναμη; Αν προβάλλει κι αυτός το ανάλογο σθένος, τότε θα ήταν σθεναρός. Ίσως, να σημαίνει τότε πως αποφεύγει τη χρήση σθένους, δύμαμης, βίας. Αντί του σθένους, ίσως να παίρνει πιο χαλαρά τα πράγματα. Δεν γνωρίζω, απλώς κάνω μια υπόθεση, χάρην παραδείγματος.

Ο αρχαίος ,επίσης, φιλόσοφος και μαθηματικός Πυθαγόρας, αναγνώρισε και πως οι αριθμοί κρύβουν ως έννοιες κάποια σοφία. Μάλιστα, είχε αναπτύξει και κάποια θεωρία περί της Δημιουργίας του Σύμπαντος, που έχει και θεολογική προσέγγιση ή προεκτάσεις.

Ας αφήσουμε όμως τα των αρχαίων και ας δούμε πώς, βιβλικά, στο χριστιανισμό, εκφράζεται η σοφία περί των ονομάτων και των αριθμών. «Εν αρχή ην ο Λόγος, και ο Λόγος ην προς τον Θεόν, και Θεός ην ο Λόγος» ξεκινά το κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο. Στην ίδια πρόταση υπάρχει και ο Λόγος (που είναι Θεός), αλλά υπάρχει και ο αριθμός, διότι η λέξη «εν» έχει και τη σημασία του ενός, της μονάδας. Η αρχή αυτή μία είναι, αν και πιστεύουμε πως ο Θεός είναι άναρχος, δηλαδή χωρίς αρχή και τέλος. Ένας όμως είναι ο άναρχος Θεός.

 «Μονάς ἐν Τριάδι, καί Τριάς ἐν Μονάδι ἀσυγχύτως ἑνουμένη, καί ἀμερίστως διαιρουμένη», σύμφωνα με το Τριαδικό Δόγμα του χριστιανισμού, που συμπεριλαμβάνει κι αυτό αριθμούς, μεταξύ των λόγων (λέξεων) ή ονομάτων.

Στη Γένεση παρουσιάζεται ο Θεός να δημιουργεί τον κόσμο και μάλιστα δίνει και ονομασίες σε αυτά που δημιουργεί. Π.χ, «Ἐν ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν.» (Γεν. 1,1) «καὶ ἐκάλεσεν ὁ Θεὸς τὸ φῶς ἡμέραν καὶ τὸ σκότος ἐκάλεσε νύκτα. καὶ ἐγένετο ἑσπέρα καὶ ἐγένετο πρωΐ, ἡμέρα μία.» 

Ονόμασε ,δηλαδή, αν το πάρουμε κυριολεκτικά ο ίδιος ο Θεός το φως ως ημέρα και το σκότος ως νύκτα. Αλλά, κι αν κάποιος απορρίπτει την κυριολεκτική ερμηνεία της Γένεσης, θα αντιλαμβάνεται υποθέτω πως οι λέξεις και οι έννοιες που εκφράζουν είχαν κάποια αρχή. 

Ακόμα κι αν υποθέσουμε πως είναι οι άνθρωποι που έδωσαν αυτές τις ονομασίες, κατανοούμε πως ο Δημιουργικός Λόγος ή Νους υπάρχει και μέσα στον άνθρωπο κι έτσι εξελικτικά δημιουργούνται οι διάφορες γλώσσες, που χωρίς αυτές δεν θα ήταν δυνατή η επικοινωνία μεταξύ μας. 

Άρα, πράγματι «εν Αρχή ήν ο Λόγος» , δηλαδή η λογική, ο νους που δίνει τις ονομασίες στις διάφορες έννοιες, ακόμα και στην εξελικτική θεωρία που απορρίπτει την ύπαρξη Θεού, όμως δεν απορρίπτει πως οι γλώσσες και οι έννοιες είχαν κάποια αρχή, έστω διά της ανθρώπινης λογικής.

Στη Γένεση παρατηρούμε πως μετά την ονομασία και τον καθορισμό του τι σημαίνει «ημέρα» και του τι σημαίνει «νύκτα» ακολουθεί ο αριθμός, η απαρίθμηση δηλαδή αυτών των ημερών («ημέρα μία», «ημέρα δευτέρα» ,μέχρι και την «ημέρα έκτη»). Όλες οι μέρες απαριθμούνται, αφού πρώτα περιγραφεί το τι έχει δημιουργηθεί στην κάθε μέρα και δοθούν επίσης ονομασίες ή ορισμοί σε νέες έννοιες που εισαγάγονται.

Το δεκαδικό σύστημα των αριθμών που έχουμε σήμερα (είναι αξιοσημείωτο εδώ να πούμε πως ίσως είναι και ο μοναδικός παγκόσμια κοινός κώδικας επικοινωνίας), ανεξάρτητα από το ποιοι το εφεύρεσαν ή ανάπτυξαν πρώτοι, εύκολα κατανοούμε πως βασίζεται στα δέκα δάκτυλα που έχει στα χέρια του ο κάθε αρτιμελής άνθρωπος (γι’ αυτό άλλωστε και τα νήπια όταν ξεκινούν να μαθαίνουν τις έννοιες των αριθμών και της αριθμητικής, χρησιμοποιούν μεταξύ των διάφορων άλλων μεθόδων και τη μέθοδο της μέτρησης ,πρόσθεσης ή αφαίρεσης, των δακτύλων των χεριών τους.

Στη Βίβλο και στο χριστιανισμό κάποιοι αριθμοί έχουν και άλλα κρυμμένα νοήματα ή συμβολισμούς. Πιστεύουμε για παράδειγμα πως ο Χριστός σταυρώθηκε και αναστήθηκε σε ηλικία 33 ετών. Εδώ το 3 χρησιμοποιείται εις διπλούν για να μας κάνει να προσέξουμε ιδιαίτερα την Αγία Τριάδα. 

Μάλιστα, κάποιοι λένε πως έμεινε στον Τάφο για 33 ώρες και μετά αναστήθηκε «την τρίτη ημέρα» (που δεν ερμηνεύεται ως τρία ακριβώς εικοσιτετράωρα, κατά το πώς μετρούμε σήμερα τον χρόνο, αλλά ήταν στον τάφο λίγο χρόνο και από τις τρεις ημέρες, προφανώς ένα ολόκληρο εικοσιτετράωρο από τη δεύτερη μέρα και μερικές ώρες από την πρώτη και τρίτη ημέρα)

Άλλοι αριθμοί που έχουν κάποιο ιδιαίτερο νόημα είναι ο αριθμός 12, που ήταν οι 12 Απόστολοι από τον στενό κύκλο των Μαθητών του Χριστού. Για κάποιο λόγο διαιρούμε και τον χρόνο σε 12 μήνες, όπως και την ημέρα σε 12 ώρες προ μεσημβρίας και 12 ώρες μετά μεσημβρίας. 

 Υπήρχαν φυσικά και άλλοι Μαθητές και Απόστολοι του Χριστού, από έναν ευρύτερο κύκλο, όπου καθορίζονται ως «εβδομήκοντα». Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα πως τους μέτρησαν έναν προς έναν και ήταν ακριβώς 70, αλλά το 70 σημαίνει συμβολικά πως ήταν πολλοί. 

Το συναντάμε και εκεί που ρωτάνε τον Χριστό πόσες φορές να συγχωρούμε, αν μας φταίξει σε κάτι κάποιος. Μέχρι 7; Όχι μέχρι 7, αλλά «εβδομηκοντάκις επτά», τους απαντά ο Χριστός. 70 φορές 7, που σημαίνει πάρα πολλές φορές ή και διαρκώς, άπειρες φορές. Επί τη ευκαιρία, να με συγχωρέσετε κι εμένα που μακρυγόρησα. Τα πολλά λόγια είναι φτώχεια, αλλά κάποτε χρειάζονται κι αυτά. Αν έχετε ,επίσης, παρατηρήσει ανακολουθία λόγων και έργων και πάλι να με συγχωρέσετε.]