Παραβολή Καλού Σαμαρείτη

Αναίρεσις αγαπολογίας

«Καὶ ἰδοὺ νομικός τις ἀνέστη ἐκπειράζων αὐτὸν καὶ λέγων· Διδάσκαλε, τί ποιήσας ζωὴν αἰώνιον κληρονομήσω ; ὁ δὲ εἶπε πρὸς αὐτόν· Ἐν τῷ νόμῳ τί γέγραπται ; πῶς ἀναγινώσκεις ; ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν· Ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐξ ὅλης τῆς καρδίας σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς διανοίας σου, καὶ τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν· εἶπε δὲ αὐτῷ· Ὀρθῶς ἀπεκρίθης· τοῦτο ποίει καὶ ζήσῃ. ὁ δὲ θέλων δικαιοῦν ἑαυτὸν εἶπε πρὸς τὸν Ἰησοῦν· Καὶ τίς ἐστί μου πλησίον ;» (Λκ. ι', 25-29).

Αυτά είναι τά προηγηθέντα τής Παραβολής τού Καλού Σαμαρείτη.

Στήν απάντηση τού Κυρίου ( : ορθώς απεκρίθης) ο νομικός αυτός, που κατείχε άριστα τόν ιουδαϊκό Νόμο, ζήτησε νά μάθει

"Καὶ τίς ἐστί μου πλησίον ;" . Ο Κύριος απάντησε διά Παραβολής καί όχι άμεσα, όπως απάντησε στόν μαθητή Φίλιππο :

"8 Λέγει αὐτῷ Φίλιππος· Κύριε, δεῖξον ἡμῖν τὸν πατέρα καὶ ἀρκεῖ ἡμῖν. 9 λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς· τοσοῦτον χρόνον μεθ' ὑμῶν εἰμι, καὶ οὐκ ἔγνωκάς με, Φίλιππε ; ὁ ἑωρακὼς ἐμὲ ἑώρακε τὸν πατέρα· καὶ πῶς σὺ λέγεις, δεῖξον ἡμῖν τὸν πατέρα ;10 οὐ πιστεύεις ὅτι ἐγὼ ἐν τῷ πατρὶ καὶ ὁ πατὴρ ἐν ἐμοί ἐστι ;". (Ιν. ιδ')

Στόν νομικό δέν απάντησε, όπως αγνοούσε προφανώς ο υπερόπτης, δήθεν, συνήγορος τού θεού. Διότι ώφειλε νά γνωρίζει, τί είχε γράψει ο Προφήτης Ιερεμίας : "23 Θεὸς ἐγγίζων ἐγώ εἰμι, λέγει Κύριος, καὶ οὐχὶ Θεὸς πόρρωθεν." (Ιερεμίας, κγ').

Έχοντας, λοιπόν, γνώση ο Κύριος τά εμπαθή αισθήματα αποστροφής τού νομικού πρός εκείνον, που είχε συγκλονίσει μέ τήν παρουσία του τήν Ιουδαία, δέν απάντησε, καθώς απάντησε πρός τόν Φιλίππο. Τού έδωσε τήν Παραβολή, κλείνοντας μέ τό "37… εἶπεν οὖν αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς· πορεύου καὶ σὺ ποίει ὁμοίως." (Λκ. ι').

Καί ερχόμαστε, τώρα, στόν λόγο τής παραβολής, όπου ένας άνθρωπος κατέρχεται από τήν Ιερουσαλήμ ( : είναι η αγία πόλις), κατευθυνόμενος πρός τήν πολυφυλετική, ειδωλολατρική, εθνική κλπ. αμαρτωλή Ιεριχώ. Ληστές τόν ληστεύουν, τραυματίζουν, αφήνουν σχεδόν ημιθανή καί φεύγουν. Τόν συναντούν ιερεύς καί Λευΐτης, αδιαφορούν καί φεύγουν. Όχι όμως καί ο παρατυχών Σαμαρείτις, ο οποίος απηχεί τήν παρουσία τού ενανθρωπήσαντος Υιού καί Λόγου τού Θεού.

Όπως γνωρίζουμε, γιά τό Πρόσωπο τού Κυρίου, στήν υμνολογία τών Χαιρετισμών ακούμε : "Ὅλος ἦν ἐν τοῖς κάτω, καὶ τῶν ἄνω οὐδόλως ἀπῆν, ὁ ἀπερίγραπτος Λόγος· συγκατάβασις γὰρ θεϊκή, οὐ μετάβασις δὲ τοπικὴ γέγονε". Στό πρόσωπο τού Κυρίου ήταν παρούσα όλη η θεότης.

Όπως συνέβη στό όραμα Δανιήλ καί ερμηνεύουν - όχι όλοι - οι πατέρες τής Εκκλησίας,

[κεφ. ζ' ( : 13 ἐθεώρουν ἐν ὁράματι τῆς νυκτὸς καὶ ἰδοὺ μετὰ τῶν νεφελῶν τοῦ οὐρανοῦ ὡς υἱὸς ἀνθρώπου ἐρχόμενος ἦν καὶ ἕως τοῦ παλαιοῦ τῶν ἡμερῶν ἔφθασε καὶ ἐνώπιον αὐτοῦ προσηνέχθη ) ]

ο παλαιός τών ημερών καί ο υιός ανθρώπου είναι ένα καί τό αυτό πρόσωπο.

Παρένθεση, γιά τό πρόσωπο τού Θεού (Πατρός) ο Ευαγγελιστής Ιωάννης γράφει : "18 Θεὸν οὐδεὶς ἑώρακε πώποτε· ὁ μονογενὴς υἱὸς ὁ ὢν εἰς τὸν κόλπον τοῦ πατρός, ἐκεῖνος ἐξηγήσατο." (Ιν. α'). Σημειώνω τό "ἐκεῖνος ἐξηγήσατο". Η γνωστή Δυτική εικόνα τής αγίας τριάδος, μέ γέροντα τόν πατέρα, νεώτερο τόν υιό, μεταξύ δε τών δύο τό περιστεράκι, δέν εξηγεί, αλλά καταργεί τό καθ' ημάς ενικόν όνομα τής μιάς Αγίας καί Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδος. Η παρένθεση κλείνει.

Στήν όραση Δανιήλ τά δύο πρόσωπα είναι ένα. Στόν λόγο τής παραβολής συμβαίνει τό ίδιο : Ο κατερχόμενος από Ιερουσαλήμ καί οδεύων εις Ιεριχώ, τόν οποίο οι ληστές άφησαν ημιθανή, απεικάζει τήν ανθρώπινη φύση τού Κυρίου, ο δέ ελεήσας αυτόν τήν θεία φύση.

Γιατί δύο πρόσωπα, ενώ είναι ένα ; Διότι στό Δανιήλ ζ' έχουμε όραση, στό Λουκά ι' παραβολή. Προφητικός ο λόγος τής όρασης, προφητικός καί ο λόγος τής παραβολής.

Γιατί ; Διότι "26 ὅταν δὲ ἔλθῃ ὁ παράκλητος ὃν ἐγὼ πέμψω ὑμῖν παρὰ τοῦ πατρός, τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας ὃ παρὰ τοῦ πατρὸς ἐκπορεύεται, ἐκεῖνος μαρτυρήσει περὶ ἐμοῦ· 27 καὶ ὑμεῖς δὲ μαρτυρεῖτε, ὅτι ἀπ' ἀρχῆς μετ' ἐμοῦ ἐστε." (Ιν. ιε').