"... και διηγώντας τα να κλαις"

Το σχόλιο που άφησα με τίτλο "Μαθήματα προ του τέλους" σε ένα άλλο ιστολόγιο, έδωσε την αφορμή σε ένα σχολιαστή να παρατηρήσει ότι :

"... οι συλλογισμοι σου ειναι σωστοι,ομως δεν καταλαβαινω που στηριζεις -ιστορικα τουλαχιστον-το επιχειρημα οτι ο Βενιζελος επαιρνε ετοιμη την σκεψη των αλλων και την διοχετευε σε εμας!" Ανώνυμος ΓΜ

Η δική μου απάντηση ήταν :

"ΚΧ : Ο Βρετανός υπουργός των εξωτερικών ρώτησε τον Βενιζέλο (το ΄18 ή ΄19) αν έχει ετοιμοπόλεμο στρατό για να τον αποβιβάσει στη Σμύρνη. Αυτός απάντησε θετικά. Έτσι, του άναψαν το πράσινο φως και άρχισε η εκστρατεία που μας οδήγησε στον όλεθρο.

Αυτά καταγράφηκαν στην εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, όταν τέθηκε το ερώτημα για τη Μικρασιατική Καταστροφή και το ρόλο του Ελ. Βενιζέλου. Κλήθηκαν να σχολιάσουν οι αναγνώστες. Την πληροφορία αυτή, τεκμηριωμένη οπωσδήποτε, αν θυμάμαι καλά την είχε αναφέρει ο μακαρίτης πλέον Αντ. Καρκαγιάννης. Πρέπει να ήταν τον περασμένο χρόνο Αύγουστο ή Σεπτέμβριο. Δεν κρατώ σημειώσεις και αποκόμματα, τα μαζεύω μέσα μου - και έχω πολλά. Μπορείς να το ψάξεις στο ιντερνέτ, ιστοσελίδα της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ"

Ο Ανώνυμος ΓΜ επανήλθε και είπε :

"Κυπριανέ Χριστοδουλίδη,

Η αναλυση σου, οτι επειδη ο Βενιζελος μπηκε στην Μ.Ασια το '19 με αποτελεσμα να οδηγηθουμε στον ολεθρο, δεν ευσταθει!!
Και αυτο διοτι ο Βενιζελος ειχε μια συγκεκριμενη πολιτικη που συμβαδιζε με την διπλωματικη του ευφυια!!
Με αυτη την λογικη αγωνιστηκε ο Ελληνικος Στρατος στην Μ.Ασια!!Η εκστρατεια ομως δεν συνεχιστηκε απο τον Βενιζελο!!!Συνεχιστηκε απο τους βασιλοφρονες!!Και ενω πολεμουσαν συνεχως και αδιακοπως εναντιον του τελευταιου και της πολιτικης του,με το που ανελαβαν τα ηνια προσπαθησαν ανεπιτυχως να εφαρμοσουν την πολιτικη του!!Οσο ηταν ο Βενιζελος πρωθυπουργος,η Ελλαδα ειχε μονο νικες στο ενεργητικο της!!Μετα την ηττα Βενιζελου ,που οφειλοταν στην επιτυχια της προπαγανδας των Βασιλικων,τοτε αρχισε να υπαρχει απομονωση!!
Ανελαβε τα ηνια η γερμανοφιλη Βασιλεια και ηταν οι επιλογες της ,και οχι οι επιλογες του Βενιζελου που οδηγησαν στην καταστροφη μας!!"

Πήρα και πάλι το λόγο και έγραψα :

"ΚΧ : Ένας πολιτικός που διαθέτει ευφυΐα, δεν θα έστελνε έναν εξαντλημένο στρατό - μην ξεχνάμε ότι το ετοιμοπόλεμο στράτευμα ακόμη δεν είχε ξαποστάσει από τους Βαλκανικούς και τον Α΄ΠΠ - στη Σμύρνη. Τι θα έκανε εκεί που πήγε και τι ήταν αυτή η "εκχώρηση" της περιοχής της Σμύρνης στην Ελλάδα; Έστεκε αυτό το "απολειφάδι" ή ήταν εστία πολέμου της, κατά τα άλλα, φιλειρηνικής ΚτΕ (Κοινωνία των Εθνών);

Ο ευφυής θα συνεκτιμούσε και άλλα πράγματα. Κατά πόσον αυτά (η ΚτΕ) ήταν εφικτά. Πώς θα την έφτιαχναν (ΚτΕ), όταν εμείς θα είχαμε βάλει πόδι (μας έβαλαν) μέσα στην Τουρκία; Θα κάθονταν οι Τούρκοι με σταυρωμένα τα χέρια περιμένοντας τους πασιφιστές και την Κοινωνία τους;

Πέραν αυτών, πώς νόμιζε ο ευφυής Βενιζέλος ότι θα κέρδιζε τις εκλογές του 1920; Ένας λαός εξαντλημένος από τους διαρκείς πολέμους μπορούσε ποτέ να θέλει να συνεχίζεται αυτή η κατάσταση;

Συνάντησα κάποτε έναν υπερήλικα στην ορεινή Θεσπρωτία, μαχητή στους Βαλκανικούς, στον Α΄ ΠΠ και στο Σαγγάριο. Έφυγα 18 χρονών φαντάρος, μου είπε, και όταν γύρισα ήμουν στα 28. Δεν με γνώρισε ούτε ο πατέρας μου. Απίστευτα πράγματα μου είχε διηγηθεί.

Αυτά σε χοντρές γραμμές, γιατί αν μπούμε στα ψιλά γράμματα της δόλιας διπλωματίας και του καθ΄ όλα ύποπτου σχεδιασμού της Κοινωνίας των Εθνών, τελειωμό δεν θα έχουμε. Εκείνο όμως που έχουμε είναι ότι παίξαμε το παιγχνίδι τους, με κάποιες αβέβαιες παραχωρήσεις (ψευτοσυμφωνίες, ψευτοσυνθήκες) που μας έκαναν, αλλά στο τέλος χάσαμε.

Το ρόλο του χρήσιμου ηλίθιου τον φέραμε εις πέρας. Το έργο συνεχίστηκε ύστερα με τον Χίτλερ και εξακολουθεί να παίζεται ακόμη (σε επίπεδα χρηματηστηρίων)

Επανήλθε εκ νέου ο Ανώνυμος ΓΜ με ένα μακροσκελές σχόλιο το οποίο η δεοντολογία με υποχρεώνει να παραθέσω :

"Κυπριανέ Χριστοδουλίδη,

Καταρχην, να σου υπενθυμισω οτι ο Χρυσοστομος,που ηταν και ο ηγετης του πατριωτικου αγωνα της Σμυρνης οταν ελαβε το τηλεγραφημα του Βενιζελου από τον Μαυρουδη που γνωστοποιουσε την απελευθερωση,το πηρε,το φιλησε και αφου σηκωσε ψιλα τα χερια στον ουρανο σιγοψυθιρισε "νυν απολυεις τον δουλον σου δεσποτα."
Η συγκινηση ολων στην Μ.Ασια ηταν δεδομενη,διοτι αυτη η εκστρατεια ειχε καθαρα ρολο απελευθερωτικο,αλλα ταυτογχρονως εφερε σε τεραστια αμηχανια την τουρκικη στρατιωτικη ηγεσια,καθως αποδεικνυεται και μεσω εγγραφων η τουρκικη αδρανεια.
Επιπλεον, ο Βενιζελος εξετασε ολες τις παραμετρους για να στειλει τον Ελληνικο στρατο στην Σμυρνη.Υπηρχαν αφορητες πιεσεις τοσο απο τους Ποντιους οσο και απο τους Κυπριους για να αναλαβει πρωτοβουλιες για απελευθερωση και ενωση αντιστοιχως!!
Δεν ειχε την απαραιτητη συμμαχικη υποστηριξη σε διπλωματικο και στρατιωτικο επιπεδο,γι'αυτο και δεν συνεδραμε προς τις αναφερομενες περιοχες.
Επισης παραλληλα με την αναγκη αυτοσυντηρησης μας ως ζωικης μοναδας,ειχε δημιουργηθει και η αναγκη της αυτοσυντηρησης μας ως ηθικης μοναδας.Οι σφαγες ειχαν ξεκινησει ηδη απο το 1914(επισημως) απο τους Νεοτουρκους οταν δεν υπηρχε καν ελληνικη στρατιωτικη παρουσια!!Σφαγες Ελληνων που αποτελουσαν την πλειονοτητα σε μια περιοχη οπου επικρατουσε το ελληνικο στοιχειο για 3 χιλιετιες.
Θα πρεπει επισης να αναφερθει και ο ρολος των Μεταξα,Στρατηγου ,κ.α που χαρακτηριζαν ως αποικιοκρατικη την Ελληνικη εκστρατεια και ποτε δεν δεχτηκαν το γεγονος οτι η δοξα θα πηγαινε στον Βενιζελο.Η διχονοια δημιουργηθηκε απο τους βασιλοφρονες και το τελικο αποτελεσμα απο την προδοσια των "εξι" (κανονικα επρεπε να ησαν 8) που στην κυριολεξια πουλησαν τις δυναμεις του Ελλ. Στρατου στις πιο δυσκολες στιγμες.Το Γουδι ηταν γι'αυτους και οχι για τον Βενιζελο!!
Οσο για τον λαο εν Ελλαδι,σου παραθετω το τι ελεγε ο Κων.Ζαβιτσιανος:
"Στον Ελληνικο Στρατο ανετιθετο μαζι με την καταληψη και η δι'αυτης εξασφαλιση της ταξεως.Η πληροφορια αυτη σιγκινησε ασφαλως και βαθεως τον Ελληνικο λαο.Αποστολη τιμητικοτερη ταυτης δια τον στρατο μας δεν ηταν ευχερης.Ο λαος μας θυμηθηκε οτι και αλλοτε υπο διαφορετικες συνθηκες προσφερθηκε στην Ελλαδα η Σμυρνη, με εκταση οχι μικροτερη της Μ.Ασιας,και αρχιζε να ελπιζει οτι η αποστολη που ανετιθετο στην Ελλαδα,ηταν η απαρχη μιας νεας πολιτικης,η οποια τελικως θα μπορουσε να φθασει στον διαμελισμο της τουρκικης αυτοκρατοριας και στην κατ'ουσιαν αντικατασταση αυτης δια της Ελλαδας.Η πραγματοποιηση του ονειρου της φυλης.Η Μεγαλη Ιδεα!
Η καταληψη της Μ.Ασιας παρα του Ελλ.στρατου η οποια,οπως ειπα, γεμισε με χαρα τον ελληνικο λαο συγχρονως ανοιξε τον δρομο δια νεες σοβαρες στρατιωτικες επιχειρησεις,το βαρος των οποιων ομως δεν μπορουσε να φερει η μιση Ελλας,ειτε κωνσταντινικη,ειτε βενιζελικη.Οι υποχρεωσεις ηταν βαρυτατες.Ολες οι δυναμεις επρεπε να συγκεντρωθουν για να αχθουν εις αισιον περας οι Μικρασιατικες επιχειρησεις.
Ολοι επομενως οι καλοι πολιτες αισθανθηκαν οσο ποτε την αναγκη της συνδιαλλαγης των δυο αντιθετων πολιτικων παραταξεων.Επιπλεον ο Ζαβιτσιανος κατηγορει τον ιδιο τον Μεταξα,διοτι λιγο πριν τις εκλογες της 1ης Νοεμβριου επετραπη σε ολους τους εξοριστους να επανελθουν.Ο Μεταξας επανηλθε,αλλα οταν του προσφερθηκε η αρχηγια του Γενικου Επιτελειου ,αρνηθηκε να τη αναλαβει επειδη δεν συμφωνουσε με την Εκστρατεια!!
Για να κερδηθει ενας πολεμος ομως επρεπε να συνεισφερουν ολοι!!Οσο επικινδυνος και καταστρεπτικος και αν ειναι ειναι προτιμοτερο να κερδηθει παρα να χαθει!
Και αυτο διοτι ο Μεταξας δεν ηθελε εμεις να παρουμε την Μ.Ασια,αλλα να μας την δωσουν οι Συμμαχοι!!!!
Ταυτοχρονως δεν ηθελε καμια συνδιαλλαγη με τις Δυτικες Δυναμεις της Ανταντ!!
Ετσι σκοπευε να βοηθησει ο Μεταξας??????
Ο Μεταξας ομως λησμονησε οτι η Ελλαδα εκανε συμμαχικη πολιτικη.Η συμμαχια ολοκληρη ,με την τουρκικη επανασταση,συναντουσε δυσχερειες που επρεπε να καταβληθουν στρατιωτικως.Ο στρατος που επρεπε να χρησιμοποιηθει ηταν ο Ελληνικος οχι μονο διοτι γι'αυτην προοριζονταν οι νεες κτησεις,αλλα και διοτι η Ελλαδα αργουσε πολυ να εξελθει εκ της ουδετεροτητας και οταν εξηλθε συνεισφερε αρχικως μικρες δυναμεις.Ο Κεμαλ δεν πολεμουσε μονο για την κατακτηση της Μ.Ασιας,αλλα ηθελε και την Θρακη (Ανατολικη και Δυτικη) αφου προηγουμενως ειχε κερδισει τους Αγγλους στο Ισμιτ.
Δεν ηταν λοιπον στην πραγματικοτητα μονο η Μ.Ασια που διακινδυνευοταν,αλλα και η Θρακη!!
Εφοσον διατηρουταν αδιασπαστη η συμμαχια μας υπηρχαν μονο νικες του Ελλ.Στρατου και δεν υπηρχε αναγκη στρατιωτικης συμμαχικης συνδρομης περα απο χρηματα,στρατιωτικο υλικο και πλοια.
Αν με την προοδο των επιχειρησεων ο Ελλ.Στρατος συναντουσε δυσχερειες υπηρχαν ελπιδες οτι οι συμμαχοι θα μας εδιναν και νεες βοηθειες.Οι ελπιδες χαθηκαν αφου διασπαστηκε η Συμμαχια με την αναφορα του Κωνσταντινου και η οποια πραγματοποιηθηκε στο πεισμα των Μεγ.Δυναμεων.
Εκτοτε οι Μεγ.Δυναμεις λησμονησαν τις υποχρεωσεις τους!!
Επιπλεον ο Βενιζελος υπολογισε τις ανταγωνιστικες αντιθεσεις των Αγγλων με τους αλλους συμμαχους τους,στον πετρελαιοφορο χωρο της Μ.Ανατολης,κινηθηκε παρασκηνιακα με το οτι η Ελλαδα θα ηταν διατεθειμενη να βοηθησει στρατιωτικως υπο την προϋποθεση παραχωρησης των μικρασιατικων παραλιων.
Οι Αγγλοι προτιμουσαν την προσφορα της ελληνικης συμβολης για να αντιμετωπισουν τις ιταλικες απαιτησεις στην Μ.Ασια.
Η αποφαση για την αποστολη παρθηκε λογω δυο σημαντικων παραγοντων:
Πρωτον,οι ιμπεριαλιστικες αντιθεσεις για τα πετρελαια της Μ.Ανατολης και οι ενδοσυμμαχικες ανταγωνιστικες επιδιωξεις των αποικιοκρατων της Ανταντ και
δευτερον ,η αξιοποιηση των αντιθεσεων αυτων απο τον Βενιζελο!!
Και κατι αλλο!!
Ο Λόυντ Τζωρτζ συμμορφωνοταν με τις στρατιωτικες αναγκες των συμμαχων και μαλιστα τις επειγουσες αναγκες στο βαλκανικο μετωπο οπου μαζι με τους Γερμανους αντιμετωπιζαν και το τουρκοβουλγαρικο βαρος!!
Γι'αυτο επιπλεον δοθηκε η δυνατοτητα στην Ελλαδα να συμβαλλει στην μικρασιατικη εκστρατεια!!
Οσον αφορα τους λογους που εχασε ο Βενιζελος στις εκλογες αν θελεις μπορω να στους αναλυσω και αυτους!!
Και δεν εχει να κανει με απογοητευση του λαου,αλλα με υπουλες κινησεις των βασιλοφρονων!!"

Σε όλα αυτά αρκέστηκα να παρατηρήσω :

"Κύριε ΓΜ,

Αυτή είναι μια διόλου ευκαταφρόνητη ιστορική ερμηνεία όσων συνέβηκαν την εποχή εκείνη και τις εμφανείς ανταγωνιστικές πολιτικές ραδιουργίες που υπήρχαν - υπάρχουν και σήμερα - μεταξύ των τότε Μεγάλων Δυνάμεων.

Πέρα όμως από αυτά και αυτό το δικός σας :

"Ο λαος μας θυμηθηκε οτι και αλλοτε υπο διαφορετικες συνθηκες προσφερθηκε στην Ελλαδα η Σμυρνη, με εκταση οχι μικροτερη της Μ.Ασιας,και αρχιζε να ελπιζει οτι η αποστολη που ανετιθετο στην Ελλαδα,ηταν η απαρχη μιας νεας πολιτικης,η οποια τελικως θα μπορουσε να φθασει στον διαμελισμο της τουρκικης αυτοκρατοριας και στην κατ'ουσιαν αντικατασταση αυτης δια της Ελλαδας" ,

υπάρχει κάτι ακόμη. Υπήρχε το δόγμα της ακεραιότητας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας του Μέττερνιχ, που προέβλεπε ότι ένα κομμάτι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, την οποία είχαν συμφωνήσει να τεμαχίσουν, έπρεπε να διατηρηθεί ακέραιο. Θα ήταν κάτι σαν "μπαλαντέρ" (ρυθμιστικός παράγοντας) αφού διαφορετικά δεν μπορούσε κάτι άλλο να γίνει. Την παράμετρο αυτή αγνόησε η οραματική "απαρχή μιας νέας πολιτικής" την οποία ασπάστηκε και εκπροσωπούσε ο Ελ. Βενιζέλος.

Τι ρόλο θα έπαιζε αυτό που θα απέμενε από την "Οθωμανία" και γιατί έπρεπε να υπάρχει;

Επειδή στο παιγχνίδι της απόλυτης κυριαρχίας των Δυτικών κώλυμα ήταν πάντα η Ρωσία και η αδυναμία τους να την καταβάλλουν, θα έπρεπε αναγκαστικά να δεχθούν τούτο : Ό,τι θα απέμενε από την "Οθωμανία", θα λειτουργούσε σαν ένας επαμφοτερίζοντας σύμμαχος. Ο οποίος άλλοτε θα εξυπηρετούσε τα συμφέροντα τα δικά τους, άλλοτε όμως αναπόφευκτα, και τα συμφέροντα των ανταγωνιστών τους. Η μακροπρόθεσμη Βρετανική ραδιουργία υπολόγιζε ότι δεν θα δυσκολευόταν να τον ελέγξει κάποτε πλήρως.

Όταν όμως η Τουρκία κινδύνευσε να διαμελισθεί βρήκε αμέσως σύμμαχο τη Ρωσία, Ιταλία και Γαλλία (σημ. οι Γερμανοί είχαν ηττηθεί), οι δε Άγγλοι, με το πρόσχημα ότι είχαμε Γερμανόφιλο βασιλέα και κυβερνήτη, μιας κατεστραμένης σημειωτέον και υπό εποπτείαν Γερμανίας, έβαλαν της ουρά στα σκέλια και μας είπαν "γκουντμπάι". Οι υπερατλαντικοί τους σύντροφοι δεν ήταν ακόμη έτοιμοι.

Σήμερα - εμβόλιμο αυτό που γράφω - που θέλει η Τουρκία να αναβιώσει το μεγαλείο του παρελθόντος, βρίσκει σύμμαχο την υπερατλαντική - δική μας κάποτε - προστάτιδα και την όπισθεν αυτής Βρετανία.Ο Γαλλογερμανικός άξονας παραπαίει, καθώς δεν γνωρίζουμε ποιές συμφωνίες έγιναν με Γερμανούς και Ρώσους όταν η "σοβιετία" κατέρρευσε. Δεν αποκλείεται να το μάθουμε αργότερα. Εν τω μεταξύ μπήκαν στο χορό και στο χώρο, Κόσοβο, Ματσεντόνες και η Αλβανία περιμένει. Σερβία και Μαυροβούνιο βρίσκονται ακόμη στην επαιτεία της ευρωπαϊκής ένταξης και η Ρωσία με την Κίνα μαζεύουν ευρώ και δολλάρια... .

Φαντάζομαι, αντιλαμβανόσαστε τι θα συνέβαινε αν αναζητούσαμε συμμαχία από τη Ρωσία, τώρα που Αμερική, Αγγλία και Ευρώπη, σχεδιάζουν το διαμελισμό μας. Τα Σκόπια θα παραχωρήσουν έδαφος στο νέο προστάτη μας, αφού πρώτα τους δοθεί η διαβεβαίωση οτι αναγνωρίζονται ως γνήσιοι Μακεδόνες. Από την άλλη, είναι και το Κόσοβο και η Αλβανία που θα βγούν κι αυτοί στον "πλειστηριασμό" ανάλογα με το ποιος θα τους δώσει τα περισσότερα.

Εμβόλιμα αυτά τα τελευταία, όπως έγραψα, και δεν έχουν σχέση με τη Μικρασία και τον Βενιζέλο. Αλλά και τότε παιζόταν το παιγχνίδι της απόλυτης κυριαρχίας με την ΚτΕ, όπως παίζεται και σήμερα με την παγκοσμιοποίηση. Τι ήθελε ο ευφυής Βενιζέλος και έστειλε το στρατό στη Σμύρνη; Αυτοί ετοίμαζαν την "απαρχή μιας νέας πολιτικής" όπου, αυτονόητα, τα έθνη θα συγχωνεύονταν, σύνορα δεν θα υπήρχαν, η ειρήνη θα κυριαρχούσε. Δεν έβλεπε όμως ότι το καζάνι των ανταγωνισμών έβραζε και μετά το τέλος του Α΄ ΠΠ; Το έβλεπε αλλά τον έβαλαν οι Άγγλοι - του έβαλαν τη σκέψη τους - να παίξει αυτός το παιγχνίδι που δεν μπορούσαν οι ίδιοι να παίξουν. Και ο μεγαλοϊδεάτης Βενιζέλος δεν το αρνήθηκε, όπως δεν το αρνήθηκαν και οι Παπαδόπουλος - Ιωαννίδης.

Έτσι, η μεγάλη θάλασσα της Κοινωνίας των Εθνών κατάπιε τη δική μας βαρκούλα που την έλεγαν "Μεγάλη Ιδέα" και κυβερνήτη είχε τον ευφυή Βενιζέλο. Σήμερα, η ανέμη εξακολουθεί να περιστρέφεται από το Δυτικό "κλώτσο" και η δεμένη "κόκκινη κλωστή" έφτασε σε κόμπο. Δεν αποκλείεται να σπάσει και να γεμίσουμε πάλι αίματα.

Όπως θα διαπιστώσατε δεν είμαι ιστορικός, αλλά τα παραμύθια που αρχίζουν με το "κόκκινη κλωστή δεμένη, στην ανέμη τυλιγμένη" κλπ., πάντα μου άρεσαν. Προκύπτουν από τη ζωή, αν και καμιά φορά μερικά δύσμορφα τέρατα παραλείπονται, πιχι, όπως αυτό που το έλεγαν Αριστείδη Στεργιάδη.

ΣΗΜ. Το δεύτερο μέρος, αν σας ενδιαφέρει εδώ, το τρίτο εδώ και το τέταρτο εδώ